Bir kimse vefat ettiğinde eğer yeterli şartlar oluşmuş ise geride kalanlara emekli aylı-ğı bağlanabilir. Eşe bağlanan aylığa dul aylığı, çocuklara bağlanan aylığa ise yetim aylığı denir. Ölüm anında şartları tutan kişiler otomatik olarak aylığa hak kazanır.
Erkekler vefat eden eşinin aylığını alabilir mi?
Vefat tarihinde yasal olarak evli olan her eş dul aylığına hak kazanabilir. Bu konuda herhangi bir cinsiyet ayrımı söz konusu değildir. Yani kadın erkeğin maaşını; erkek de kadının maaşını alabilir. Tabiî ki aylığa hak kazanmak için ölen kişinin yeterli çalışmasının ya da borçlanma süresinin olması gerekir. Dul kalan eş, yeniden evlendiği ta-rihe kadar bu aylığı alabilir.
Başka gelirleri olan kişiler dul aylığı alabilir mi?
Başka bir aylığı ya da geliri olan kişiler de dul aylığına hak kazanabilir. Gelir düzeyinin çok yük-sek olması ya da çok zengin bir kişi olması dul aylığı almasına engel değildir. Sadece şu fark vardır ki geliri olan kişiler vefat eden eşinin aylığının % 50’ sini, geliri olmayan eşler ise % 75’ini alabilir. Bir eşin hem Almanya’dan hem Türkiye’den vefat eden eşi üzerinden aylık almasında herhangi bir yasal engel bulunmamaktadır. Bir kişi Almanya ve Türkiye’den hem kendi maaşlarını hem de vefat eden eşlerinin maaşlarını aynı anda alabilir. Bizim bu şekilde dört aylık birden bağladığımız örnek dosyalar olmuştur.
Ne kadar süre içerisinde başvurulabilir?
Dul aylığına başvuru için bir zamanaşımı süresi söz konusu değildir. İstenildiği zaman müracaat yapılabilir. Ancak geçmişe yönelik aylıkların eksiksiz alınabilmesi için 5 yıl içerisinde başvurulmasında azami fayda bulunmaktadır.
Yetim aylığı hangi şartlarda alınır?
Vefat eden kişinin geride kalan kız ve erkek çocukları da yetim aylığına hak kazanabilir. Erkek çocukları öğrencilikleri devam ediyorsa 25 yaşına kadar kız çocukları ise bekar ya da dul oldukları sürece ömür boyu yetim aylığı alabilir. Genel olarak yukarıdaki dul aylığına ilişkin açıklamalar yetim aylığı için de geçerlidir. Dul aylığından farklı olarak yetim aylığı almak için kişinin muhtaç durumda olması gerekmektedir. Yani başka bir yerden aylığı yada geliri olan kişiler bu aylığı alamaz. Bunun bazı istisnaları da mevcuttur.
Vefat tarihi itibariyle Türkiye’de hiç çalışması olma-yan ya da yeterli çalışması olmayanlar üzerinden dul aylığı bağlanabilir mi?
Yurtdışında yaşayan ve çalışan bazı kişiler Türkiye’de yeterince çalışması olmadan vefat etmiş olabilirler. Bu durumda yakınlarının yine de ölüm aylığına bağlanabilme şansları vardır. Bu kişilerin ölmesi dosyalarının tamamen kapanması anlamına gelmemektedir. Sürelerin ihya edilmesi ya da borçlanılması yo-luyla sağ kalan eş ya da çocuk az bir para ödeyerek iyi bir maaşa bağlanabilir. Sağ kalan eş ya da çocuk ma-vi kartlı ise bu kişilerin ölen eş adına yurtdışı borçlanma talepleri SGK tarafından reddedilmektedir. Bu durumda dava yolu ile haklarını kazanma imkanları söz konusudur.
Emekliliğinizi riske atmayın !!
Emeklilik hayatınız boyunca alacağınız bir gelirdir. Bazı tecrübesiz memurlarca veya bu alanda her-hangi bir eğitimi olmayan kişiler aracılığıyla yanlış borçlanmalar yapıldığına şahit oluyoruz. Hatayı yapan memur ya da kişiler bu konuda ne bir sorumluluk üstlenmekte ne de size bir çözüm üretebilmektedir. Yapılan hata sizin ömür boyu düşük aylık almanıza sebebiyet vermektedir. Daha sonra ya-pılan işlemi düzeltmek çok zor olmakta bazen de dava açmanıza yol açmaktadır. Emeklilik uzmanı ya da SGK uzmanı olarak kendini tanımlayan insanlardan da vatandaşlarımızın uzak durması gerekmektedir. Zira öyle bir unvan bulunmamaktadır. Emeklilik işlemlerini yaptırmak isteyen vatandaşlar alanında uzman avukatlara başvurduğu takdirde mağduriyetlerini asgariye indirebileceklerdir. Unutmayın emeklilik ömür boyu sürecek bir haktır. Emekliliğinizi riske atmak istemiyorsanız işleminizi yaptıracağınız memur ya da kişinin sosyal güvenlik hukuku eğitimi alıp almadığını araştırınız. Şayet önceden işlemlerinizi bu tür kişilere yaptırmış ve sadece yaşınızı bekliyorsanız dosyanızı tekrar kontrol ettiriniz. Paylaştığımız diğer yazılarımızı ve gün-cel bilgileri Facebook adresimizden ve YouTube kanalımızdan takip edebilirsiniz.
Av. Talha Barut
Facebook: @avukatimiz YouTube: @Avukat Talha Barut
www.talhabarut.com - 040 636 93 310
