ABD’li biyoteknoloji şirketi Moderna, mRNA teknolojisinin patentinin kendisine ait olduğunu iddia etti. Alman biyoteknoloji şirketi BioNTech ile ABD merkezli ilaç şirketi Pfizer’a patent ihlali iddiasında bulunarak dava açan Moderna, Pfizer-BioNTech’in, Moderna’nın 2010 ve 2016 yılları arasında patentini aldığı mRNA teknolojisini, Covid-19 aşısının geliştirilmesi sırasında kopyaladıklarını iddia etti.
"Pfizer ve BioNTech, Moderna’nın izni olmadan bu teknolojiyi kopyaladı"
Moderna tarafından yapılan açıklamada, "Moderna, Pfizer ve BioNTech’in geliştirdiği Covid-19 aşısı Comirnaty’nin, Moderna’nın 2010 ve 2016 yılları arasında bulduğu mRNA teknolojisini kapsayan patentlerini ihlal ettiğine inanıyor. Bu çığır açan teknoloji mRNA, Moderna’nın kendi Covid-19 aşısı Spikevax’ın geliştirilmesi için kritik öneme sahipti. Pfizer ve BioNTech, Comirnaty aşısını yapmak için Moderna’nın izni olmadan bu teknolojiyi kopyaladı. İlk olarak, Pfizer ve BioNTech, Moderna’nın yenilikçi yolundan farklı seçenekleri içeren 4 aşı adayını klinik testlere dahil etti. Ancak sonunda Moderna’nın Spikevax aşısındaki aynı mRNA kimyasal modifikasyonuna sahip bir aşı ile ilerlemeye karar verdiler. Ayrıca, yine birçok farklı seçeneğe sahip olmalarına rağmen, Pfizer ve BioNTech, Orta Doğu Solunum Sendromu’na (MERS) neden olan Covid-19 için, Moderna’nın tam uzunlukta spike proteini kodlama yaklaşımını da kopyaladı" dendi.
"Pfizer ve BioNTech’in Moderna’nın buluşlarını izinsiz kullanıyor"
Moderna, ABD’nin Massachusetts eyaletindeki Bölge Mahkemesi’nde ve Almanya’daki Düsseldorf Bölge Mahkemesi’nde tutar belirtmeden tazminat davası açıldığını söyledi. Moderna CEO’su Stephane Bancel yaptığı açıklamada, "Bu davaları, öncülüğünü yaptığımız, geliştirmeye milyarlarca dolar yatırım yaptığımız ve Covid-19 pandemisinden on yıllar önce patentini aldığımız yenilikçi mRNA teknoloji platformunu korumak için açıyoruz" dedi. Moderna Hukuk Direktörü Shannon Thyme Klinger ise, "Pfizer ve BioNTech’in Moderna’nın buluşlarını yasa dışı bir şekilde kopyaladığını ve bunları izinsiz kullanmaya devam ettiklerini düşünüyoruz. Moderna, yoksul ülkeler dışında, Pfizer ve BioNTech’in Moderna’nın patentli teknolojilerini kullanmaya devam etmesini telafi etmesini bekliyor" şeklinde konuştu.
Tazminat talep etmeyeceğini söylemişti
Salgının başlarında adil küresel erişim taahhüdüyle tutarlı olarak Moderna, özellikle düşük ve orta gelirli ülkeler için başka firmaların kendi Covid-19 aşılarını geliştirmelerine yardımcı olmak için Covid-19 patentlerini uygulamayacağını söylemişti. Ancak Mart 2022’de Moderna, Pfizer ve BioNTech gibi şirketlerin fikri mülkiyet haklarına saygı duymasını beklediğini belirtmişti. Öte yandan firma, 8 Mart 2022’den önceki herhangi bir faaliyet için tazminat talep etmeyeceğini söyleyerek, "Bu hayat kurtaran aşılara sürekli erişimin sağlanması gerektiğinin farkında olan Moderna, Biontech ve Pfizer’in Comirnaty aşısını piyasadan kaldırmayı düşünmüyor ve gelecekteki satışını önlemek için bir tedbir talebinde de bulunmuyor. Ayrıca Moderna, Pfizer’in gelişmekte olan ülkelere yaptığı satışlarla ilgili tazminat talep etmemektedir. Moderna’nın patent taahhüdüne uygun olarak şirket, 8 Mart 2022’den önce gerçekleşen faaliyetler için de tazminat talep etmemektedir" demişti.
Başka şirketler de dava açmıştı
ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), Covid-19 aşısı için önce Aralık 2020’de Pfizer-BioNTech’e, bir hafta sonra ise Moderna’ya acil kullanım izni vermişti. Öte yandan, Pfizer ve BioNTech ortaklığının patentleri ihlal ettiğini söyleyen CureVac şirketi de Temmuz ayında Almanya’da BioNTech’e dava açmıştı. BioNTech konuyla ilgili olarak, çalışmalarının orijinal olduğunu belirten bir açıklama yapmıştı.
