Almanya’da Federal İş Mahkemesi (Bundesarbeitsgericht), belirli süreli iş sözleşmelerinde deneme süresine ilişkin yeni bir içtihat oluşturdu. Mahkeme, deneme süresinin uzunluğunun sabit bir oranla belirlenemeyeceğine, her iş ilişkisinin kendi koşullarına göre değerlendirilmesi gerektiğine karar verdi.
Deneme süresi her sözleşmede farklı olabilir
Erfurt’ta görülen davada mahkeme, “deneme süresinin sözleşme süresiyle orantılı olması gerektiği” yönündeki önceki yorumlara sınır getirdi. Buna göre, artık iş sözleşmesinde deneme süresinin makul olup olmadığına, işin niteliği, çalışan pozisyonu ve uyum süreci gibi kriterlere bakılarak karar verilecek.
Mahkeme ayrıca, Almanya’da işten çıkarmalarda gerekçe sunma zorunluluğunun genellikle 6 ay sonra başladığını da hatırlattı.
Davanın geçmişi
Dava, Berlin’de bir proje kapsamında müşteri danışmanı olarak bir yıllık sözleşmeyle işe alınan bir çalışanın başvurusu üzerine açıldı. Sözleşmede 4 aylık deneme süresi öngörülmüştü.
İşveren, üçüncü ayın sonunda, üç haftalık bildirimle sözleşmeyi feshetti.
Çalışan ise, “bir yıllık sözleşmede 4 aylık deneme süresinin orantısız” olduğu gerekçesiyle feshe itiraz etti.
Berlin-Brandenburg Eyalet İş Mahkemesi, çalışanın talebini kabul ederek deneme süresinin sözleşme süresinin yaklaşık yüzde 25’ini geçmemesi gerektiğini savunmuştu. Ancak Federal İş Mahkemesi bu görüşü reddetti.
“Sabit bir oran yok”
Yüksek mahkeme, kararında “deneme süresine ilişkin genel bir oran veya sabit ölçü bulunmadığını” vurguladı.
Somut davada işverenin, yeni çalışana yönelik 16 haftalık kapsamlı bir eğitim ve uyum planı sunduğu dikkate alındı. Bu nedenle 4 aylık deneme süresi “makul ve orantılı” kabul edildi.
