Rekabet kurulu : WhatsApp hukuki bakımından sömürücü ve dışlayıcıdir.!

Rekabet Kurulu, Facebook’un Türkiye’de, WhatsApp kullanıcılarının verilerinin başka hizmetler için kullanılmasına yönelik getirdiği yeni koşullarla ilgili soruşturmada verdiği geçici tedbir kararının gerekçesini açıkladı.

Konuya ilişkin Kurul kararı, Rekabet Kurumunun internet sitesinde yayımlandı.

Kararda, dava konusunun, Facebook'un Türkiye'de, WhatsApp kullanıcılarının verilerinin 8 Şubat 2021 tarihinden itibaren başka hizmetler için kullanılmasına yönelik getirdiği koşullara ilişkin, 4054 sayılı Kanun kapsamında geçici tedbir alınması olduğu belirtildi.

İlgili teşebbüs tarafından yayımlanan bilgilendirme metni çerçevesinde, söz konusu uygulamanın rekabet hukuku bakımından sömürücü ve dışlayıcı birtakım etkilere neden olabileceğinin görüldüğü belirtilen kararda. WhatsApp verilerinin kapsam ve öneminin vurgulanmasında fayda görüldüğü, uygulamanın kullanıcılara ait mesaj içerikleri, konum, profil fotoğrafı, grup bilgilerinin yanı sıra, kullanıcıların cihazlarında yüklü diğer bilgilere de erişim sağlayabildiğine işaret edildi.

Bunların rehber, galeri gibi bilgiler ile sınırlı kalmadığı, cihazda yüklü diğer uygulamalarda kullanılan verilerin de kısmen erişilebilir olduğu endişesinin de bulunduğu vurgulanan kararda, ayrıca kullanıcılara getirilen yükümlülüğün tam olarak açıklanmadığının da görüldüğü belirtildi.

Kararda, Facebook'ta kişilerin kapalı bir grubun tamamına açacakları bilgileri paylaşmaktayken WhatsApp'ta daha küçük gruplarda daha özel veya ticari sır içerebilecek verilerin paylaşılabildiğinin de altı çizildi.

Yeni kullanım koşullarının yol açtığı endişeler

Söz konusu verilerin, Facebook'un faaliyet gösterdiği diğer pazarlarda kullanılmasının ve bunun WhatsApp kullanımı için zorunlu tutulmasının 4054 sayılı Kanun kapsamında yol açtığı endişeler ise şöyle sınıflandırıldı:

"WhatsApp verilerinin, diğer Facebook şirket ürün ve verilerine bağlanması, Facebook'un tüketici iletişim hizmetleri pazarındaki gücünü, internet reklamcılığı alanındaki rakiplerinin faaliyetini zorlaştıracak şekilde kullanması, aşırı veri toplanmasının ve verinin başka hizmetler için kullanılmasının tüketicinin sömürülmesine yol açması."

Kararda, halihazırda Facebook'un tüketici iletişim hizmetleri, sosyal ağ hizmetleri ve çevrim içi reklamcılık hizmetleri pazarlarındaki pazar gücü dikkate alındığında, söz konusu uygulamaların soruşturma sonucunda alınacak nihai karara kadar ciddi ve telafi olunamayacak zararlar doğurma ihtimalini haiz olduğu değerlendirildi.

"Telafisi mümkün olmayan durum"

WhatsApp kullanıcılarının, Facebook tarafından sunulan koşulları kabul etmeleri halinde diğer grup şirketlerin de ilgili verilere sahip olacağı ve bu verileri kullanmaya başlayacağını vurgulanan kararda, şunlar kaydedildi:

"Bu durumda, yürütülecek olan soruşturma sonucunda Facebook'un söz konusu davranışına son verilmesine karar verilmesi halinde, bu verilerin geri alınması ve kullanılmasından kaynaklanan avantajların ortadan kaldırılması oldukça güçtür. İnceleme konusu uygulamanın, bu yönüyle telafisi mümkün olmayan bir durum ortaya çıkaracağı aşikardır. Bu bakımından Facebook'un inceleme konusu uygulamasına yönelik geçici tedbir uygulanmasının uygun olacağı değerlendirilmektedir."

"Facebook'un yeni kullanım koşullarını durdurduğunu bildirmesi uygun olacaktır"

Halihazırda Facebook tarafından, WhatsApp kullanıcıların bir kısmına 8 Şubat 2021'den itibaren verilerinin başka hizmetler için kullanılacağına dair bilgilendirmenin yapıldığının bilindiği belirtilen kararda, şu ifadelere yer verildi:

"Bu durumda, kullanıcıların bir kısmının bu koşullara onay vermiş olması da oldukça muhtemeldir. Dolayısıyla ilgili geçici tedbir kararının Facebook tarafından sunulan bu yeni kullanım koşullarını kabul eden kullanıcılar da dahil olmak üzere Türkiye'deki tüm kullanıcılar bakımından geçerli olması gerekmektedir. Bu nedenle, Facebook'un, Türkiye'de bu koşulları kabul eden veya bilgilendirmeyi alarak kabul etmeyen tüm kullanıcılara, veri paylaşımını içeren yeni kullanım koşullarını durdurduğunu bildirmesinin uygun olacağı sonucuna varılmıştır."

Rekabet Kurulu söz konusu kararı, 11 Ocak 2021'de oy birliği ile almıştı.

Gizlilik politikası ve hizmet şartlarında değişikliğe gideceğini açıklamasının ardından büyüyen tepki nedeniyle WhatsApp, 8 Şubat'ta yürürlüğe sokmayı planladığı uygulamayı, 15 Mayıs'a kadar ertelediğini duyurmuştu.