Kısa yaşam, ağır bir son
Ramazan Avcı, 1959 yılında Türkiye’de dünyaya geldi. Daha iyi bir yaşam umuduyla geldiği Almanya’da Hamburg’da yaşıyor, çalışıyor ve hayatını kurmaya çalışıyordu. Eşi Gülüstan Avcı hamileydi; aile, doğacak çocuklarıyla yeni bir hayata hazırlanıyordu. Ancak bu gelecek, 1985 yılının Aralık ayında şiddetle yarıda kesildi.
21 Aralık 1985: Linç gecesi
21 Aralık 1985 gecesi Avcı, Hamburg’un Landwehr bölgesinde bulunan S-Bahn istasyonu çevresinde yaklaşık 30 kişilik Neonazi ve aşırı sağcı bir grubun saldırısına uğradı. Görgü tanıklarının ve dava dosyalarının aktardığına göre saldırganlar beyzbol sopaları, zincirler ve benzeri cisimlerle Avcı’yı hedef aldı. Kaçmaya çalışırken yere düşen Ramazan Avcı, burada da defalarca darp edildi.
Ağır yaralı halde hastaneye kaldırılan Avcı, üç gün boyunca yaşam mücadelesi verdi. Ancak 24 Aralık 1985, Noel arifesinde, henüz 26 yaşındayken hayatını kaybetti.
Doğum ve ölüm arasında bir hafta
Ramazan Avcı’nın ölümünden yalnızca birkaç gün sonra oğlu dünyaya geldi. Annesi, babasının adını yaşatmak için çocuğuna Ramazan Cem adını verdi. Bu detay, olayın yalnızca bir istatistik değil, kuşaklar boyu süren bir travma olduğunu gözler önüne seriyor.
Yargı süreci ve bitmeyen tartışmalar
Saldırıya karışan bazı failler yakalandı ve yargılandı. Ancak dava süreci ve verilen cezalar, yıllar boyunca eleştiri konusu oldu. Irkçı saikin yeterince dikkate alınmadığı, saldırının politik boyutunun geri plana itildiği ve faillerin aldığı cezaların caydırıcı olmadığı yönündeki eleştiriler bugün de dile getiriliyor.
Ramazan Avcı cinayeti, daha sonraki yıllarda yaşanan Mölln, Solingen ve NSU cinayetleriyle birlikte anılarak, Almanya’daki aşırı sağ şiddetin “erken uyarı” örneklerinden biri olarak değerlendiriliyor.
Hafıza mücadelesi ve Ramazan-Avci-Platz
Yıllar süren sivil toplum mücadelesinin ardından, Hamburg’da saldırının gerçekleştiği Landwehr bölgesindeki alan Ramazan-Avci-Platz adını aldı. Bu adım, geç de olsa kamusal hafızada bir yüzleşme olarak görülüyor.
Her yıl Aralık ayında burada düzenlenen anma törenlerinde, sadece Ramazan Avcı değil, ırkçı şiddetin tüm kurbanları anılıyor. 40. yıl anmaları da aynı mesajı taşıyor: Unutmamak, unutturmamak ve ırkçılıkla açık biçimde yüzleşmek.
“Geçmiş değil, hâlâ bugünün meselesi”
Ramazan Avcı’nın adı bugün Hamburg’da bir meydanda yaşıyor. Ancak ailesinin ve insan hakları savunucularının ortak vurgusu net: Bu cinayet geçmişte kalmış münferit bir olay değil. Irkçılık ve aşırı sağ şiddetle mücadele edilmediği sürece, Ramazan Avcı’nın hikâyesi yalnızca bir anma değil, aynı zamanda bir uyarı olarak varlığını sürdürüyor.