Halepçe Katliamı: 36 yıl önce 5 bini aşkın Kürt kimyasal silahlarla katledildi

Kimyasal saldırının Irak Parlamentosunda soykırım ilan edilmesinden 13 yıl sonra, Irak Hükümeti, henüz mağdurlara tazminat ödemedi.

16 Mart 1988 yılında çoğu kadın ve çocuklardan oluşan 5 bini aşkın Kürt, Irak’ın devrik diktatörü Saddam Hüseyin'in emriyle Halepçe'ye savaş uçaklarıyla düzenlenen bombardımanda kullanılan kimyasal silahlarla şehit düştü.

Tarihe “Halepçe Katliamı” olarak geçen bu insanlık dışı saldırı, Saddam Hüseyin liderliğindeki Baas rejiminin Kürt halkına karşı 1986-1989 yılları arasında sistematik olarak sürdürdüğü Enfal Soykırımı’nın en acı ve en son etabıydı.

Irak Hava Kuvvetleri, kente atılacak olan kimyasal silahın etkili olabilmesi için önce evleri konvansiyonel silahlarla bombalayarak camların kırılmasını sağladı, ardından kimyasal bombaları devreye soktu.

16 Mart 1988 sabahında ise Irak Hava Kuvvetleri’ne ait 8 adet MiG-23 uçağı 40 bin nüfuslu Halepçe'ye 5 saat boyunca zehirli gaz bombaları yağdırdı. İkinci saldırı başladığında ortaya kesif bir koku yayıldı. O anlara şahit olanlar, kente düşen bombaların içindeki "elma kokulu" gazların birkaç dakika içerisinde tüm kente yayılmaya başladığını söylüyor.

Katliamda çoğunluğu kadın ve çocuk olmak üzere 5 bini aşkın kişi şehit düştü, 10 binden fazla kişi de yaralandı.

Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) raporuna göre bu kimyasal saldırı, günümüze kadar 43 bin 753 aşkın kişinin ölümüne, 61 bin fazla kişinin de sakat kalmasına sebep oldu. Sınır Tanımayan Doktorlar ekibi, hardal gazı kullanıldığını teyit etti.

Halepçe Katliamı, dünyada benzeri az görülen bir katliam olmasına rağmen halen soykırım olarak tanınmadı.

Irak Hükümeti de geride kalan süre boyunca, mağdurların tazmin edilmesi için ciddi bir adım atmadı.

İstatistiklere göre kurbanların yüzde 68'i 18 yaşın altındaydı. Kimyasal saldırının ardından 216 köyden 198'i tamamen yok oldu. Bölgenin hayvancılığı, tarımı ve doğal kaynakları yüzde 100 zarar gördü.

Bu arada vatandaşlar Doğu Kürdistan ve İran'a kaçarken 74 aileden 211 çocuk da kayboldu. Bunlardan bir kısmı ailelerine kavuştu.

Alman Die Tagesteitung gazetesi, 17 Aralık 2002'de yayımladığı haberde, 158'den fazla uluslararası şirketin, kimyasal ve biyolojik silahlar dahil olmak üzere çeşitli silahların elde edilmesi için Baas rejimine yasa dışı olarak yardım sağladığını bildirdi.

Yardım sağlayan ülkeler:

Almanya 80 Şirket

ABD 24 şirket

Fransa 8 şirket

İngiltere 17 şirketi

Japonya 5 şirket

Rusya 6 şirket

Belçika 7 şirket

Çin 3 şirket

İspanya 3 şirket

Hollanda 3 şirket

İsveç 2 şirket

Kimyasal saldırı, 17 Mart 2011'de Irak Parlamentosunda soykırım ilan edildi. Ancak Irak Hükümeti, henüz mağdurlara tazminat ödemedi.

(K24)