S-338 Borda numaralı ‘TCG ULUÇALİREİS’, Türk Deniz Kuvvetleri’nde 1971-2000 yılları arasında 29 yıl görev yaptı. Gölcük Tersanesi’nde kapsamlı bakım ve restorasyona tabi tutulan ‘TCG ULUÇALİREİS’ sergilenmek üzere Çanakkale Deniz Müzesi’ne getirildi. ‘TCG ULUÇALİREİS’in 18 Mart Şehitleri Anma Günü ve Çanakkale Deniz Zaferi’nin 109’uncu yıldönümünde Türkiye’nin ilk müze denizaltısı olma özelliğini taşıyarak ziyarete açılması planlanıyor.
Çanakkale Deniz Müzesi Komutanı Albay Serhan Aras, “’TCG ULUÇALİREİS’ 98 metre boyunda. 8.5 metre eninde ve 2 bin ton deplasmana sahip bir denizaltı. 1944 yılında Amerika’da inşa edilmiş, 1971 yılında Türkiye Cumhuriyeti Bahriyesine katılmıştır. 29 yıl hizmet yapmış bir denizaltı. Tam 1645 dalışa sahip. Son derece başarıları olan bu denizaltımızı son bir yıl içerisinde Milli Savunma Bakanlığımızca yaptığımız restorasyon neticesinde 18 Mart 2024 tarihinde şehit denizaltılarımız ‘Dumlupınar’ ve ‘Atılay’ anısına Çanakkale sularında yüce Türk milletinin teveccühüne sunacağız. Tüm gençlerimizi denizaltımıza ziyarete bekliyoruz. Denizaltımız Türkiye’nin denizaltı müzesi. Türk Deniz Kuvvetleri Komutanlığınca 2000 yılında hizmet dışına ayrılmasına müteakip müze formuna getirilerek Türkiye’de ilk defa böyle bir çalışmaya imza atılmıştır” dedi.
‘TCG ULUÇALİREİS’
Çanakkale Deniz Müzesi’nde 18 Mart 2024 tarihinde halkın ziyaretine açılacak Uluçalireis Denizaltısı 94 metre boyunda, 8,5 metre eninde, 2000 ton ağırlığında ve 4,5 metre draftında bir yapıya sahip. Denizaltı 7 Temmuz 1944’te USS Thornback adıyla ABD Portsmouth Tersanesi’nde denize indirilmiş ve 13 Ekim 1944’te hizmete girdi. İlk adını yapısı zayıf ve uzun, sırtında sivri dikenleri olan, uzun burun ve ağıza sahip çevik ve dayanıklı bir balık türü olan Thornback’den aldı. Gemi savaşın ve mücadelenin içine doğmuş olup Haziran 1945’te harp karakolu yapmak için ilk seyrini icra etmek üzere Pearl Harbour limanından ayrılmış ve Japonya açıklarında gelen bir emir üzerine II. Dünya Savaşı’na katıldı. 1946 yılında Guppy IIA tadilatı görerek daha da güçlenmiş 2 Temmuz 1971’de ABD Charleston’da yapılan Devir Teslim Töreni’nde Türk sancağı çekilerek Türk Deniz Kuvvetleri’ne katıldı ve adı Uluçalireis olarak değiştirildi. Uluçalireis adını yine aynı doğrultuda mücadeleci ve savaşçı olan, 1548’den itibaren büyük Türk Denizcisi Turgutreis’in yanında deniz akınlarına katılan, 1571’de İnebahtı Savaşı’ndan tek gemi kaybetmeden ve düşmana ağır zayiat vererek çıktığı için Padişah II.Selim Han tarafından adı Kılıç Ali olarak değiştirilen, Endülüs’teki Müslümanları haçlı zulmünden kurtarma faaliyetine katılan, 1574’te Tunus’u fethederek bu ülkeyi İspanyol nüfuzundan kurtaran, 16 yıllık Kaptan-ı Derya’lığında Türk Donanması’nı cihanın en büyük deniz gücü olarak muhafaza eden Kılıçali Paşa nam-ı diğer Kaptan-ı Derya Uluç Ali Reis’ten aldı. TCG Uluçalireis, Türk Sancağı ile ilk dalışını 3 Temmuz 1971’de Atlantik Okyanusu’nda gerçekleştirmiş, Donanmaya katılışı 3 Mayıs 1972 tarihinde Donanma Komutanı Şehit Oramiral Kemal KAYACAN tarafından yapıldı. 1974 yılı Denizkurdu-2 Tatbikatı’nın son safhasında Girit’in kuzeyinden harekete geçerek Kıbrıs Barış Harekatı’na iştirak etti. 1972, 1973 ve 1996 yıllarında torpido atış birincisi olan TCG Uluçalireis, 1990 yılı Denizkurdu-1 Tatbikatı’nda, su altında hiç yakalanmadan en çok hücum geliştiren denizaltı olarak adından söz ettirdi. Denizaltı 1645’inci ve son dalışını 30 Mayıs 2000 tarihinde Kuzey Ege’de yapmış ve 8 Ağustos 2000 tarihinde hizmet dışına ayrıldı. Türk Deniz Kuvvetleri’ndeki 29 yıllık hizmet süresinde; 37 milli ve 9 Nato Tatbikatı’na katıldı, 12 cephe ve 7 rotasyon görevi icra etti. 160 torpido atışı gerçekleştirdi, birçok mayın döküş eğitimi, sat-denizaltı müşterek eğitimi, kurtarma gemisi-denizaltı müşterek eğitimi icra etti ve 1645 dalış yaptı. 2001 yılında Gölcük Tersanesi’nde havuzlanarak kapsamlı bir bakıma alınan Uluçalireis Dz.K.K.lığı’nca Türkiye’de bir ilk gerçekleştirilerek Türkiye’nin ilk denizaltı müzesi olarak tadil edildi. 2 Mart 2022 tarih itibariyle; gemi kapsamlı restorasyona alındı, yaklaşık bir yıl süreyle icra ettiği konuşlanması ve restorasyon faaliyetleri neticesinde Türkiye’nin ilk Denizaltı Müzesi olan Uluçalireis Denizaltısı, Şehit Denizaltılarımız Dumlupınar ve Atılay’ın ebedi istirahatgahı olan Çanakkale sularında Çanakkale Deniz Müzesi’nde nöbetine başlayacak.
