Almanya sandığa gidiyor

ALMANYA, yarın genel seçimler kapsamında sandık başına gidecek. 20. federal hükümeti belirlemek için yapılacak seçimle Angela Merkel’in 16 yıllık Başbakanlık görevi de son bulacak.

Almanya 26 Eylül Pazar günü 20. federal hükümeti seçmek için yarın sandığa gidecek. Federal Seçim Kurulu, 83 milyon nüfuslu Almanya’da 26 Eylül’de düzenlenecek genel seçimlerdeki yaklaşık 60 milyon 400 bin Alman vatandaşı 85 bin sandıkta oy kullanılacak. Seçmenin 30 milyon 100 bini kadın, 29 milyon 200 bini ise erkek. Ülkede 2 milyon 800 bin seçmen ise ilk kez oy kullanacak.

Almanya’da yaşayan ancak Alman vatandaşı olmayan 11,4 milyon kişinin oy kullanma hakkı bulunmuyor. Yurt dışında yaşayan Alman vatandaşlarının oy kullanabilmek için önce başvuru yapması gerekiyor. Diğer tüm seçmenler, kayıtlı oldukları yerde herhangi bir kayıt ya da başvuruya gerek duyulmaksızın oy kullanacak.

Seçmen 2 oy kullanacak

Almanya’da seçmen yarın yapılacak seçimde, Almanya Parlamentosu’nun alt kanadı olan ve 598 milletvekilinin bulunduğu Federal Meclis (Bundestag) üyelerini belirlemek üzere oy kullanacak. Seçmen, seçimde iki oy kullanacak. Oylarından birini direkt kendi seçim bölgesinden Federal Meclis’e göndermek istediği milletvekiline için kullanacak. Bir seçim bölgesinde en fazla oyu alan aday bölgenin vekili olacak.

Seçmen ikinci oyunu ise bir partiye vererek, partilerin eyalet listesini oluşturmasını sağlayacak. Seçmenin kullandığı oyların yüzde 5’ini alan parti meclise girebilecek.

Yüzden fazla Türk kökenli aday

Mevcut Başbakan Angela Merkel’in 16 yıllık Başbakanlık görevini sonlandıracak seçimde Türk kökenli aday bulunuyor. Sosyal Demokrat Parti (SPD), yarın yapılacak seçimde en çok Türk kökenli milletvekili adayı gösteren parti oldu. 14 Türk kökenli SPD’li aday, Pazar günü rakiplerine karşı yarışacak. Türk kökenli adayın en fazla bulunduğu ikinci parti olan Sol Parti’nin 12 Türk adayı bulunuyor. Yeşiller’in Türk kökenli aday sayısı ise sadece 5. Merkel’in partisi Hristiyan Demokrat Birliği’nde (CDU) ise 3 Türkiye kökenli vekil aday seçimde mücadele edecek.

Seçimde üç parti favori

Almanya’da yapılan son anketlere göre, koalisyon hükümeti için üç partinin ismi öne çıkıyor. Almanya’daki seçim sistemi bir partinin tek başına iktidar olmasını zorlaştırıyor. Yüzde 5 barajının bulunduğu Almanya’da favori ise Hristiyan Demokrat Birlik Partisi (CDU), Sosyal Demokrat Parti (SPD) ve Yeşiller Partisi.

Kim kiminle koalisyon kurabilir?

Son yapılan anketlere göre, iki partinin birlikte dahi yüzde 50’nin üzerine çıkamayacak. Anketlerde birinci parti olan Sosyal Demokrat Parti’nin (SPD) oy oranı yüzde 25.3, Hıristiyan Birlik Partileri’nin (CDU/CSU) oy oranı yüzde 23, Yeşillerin oy oranı ise yüzde 16 civarlarında. Liberal parti yüzde 11-12 oranında, ırkçı söylemleri ile öne çıkan Almanya için Alternatif Parti (AfD) yüzde 10-11 oranında, Sol Parti ise yüzde 6,3 oy oranına sahip görülüyor.

SPD ve CDU/CSU, AfD ve NATO karşıtı Sol Partiyle koalisyona gitmeyeceklerini açıklarken, Sosyal Demokratların birinci parti olarak seçimlerden çıkması halindeki koalisyon ortaklarının ise SPD, Yeşiller ve Liberaller bir seçenek olurken, SPD, CDU/CSU ve Yeşiller veya SPD, CDU/CSU ve Liberaller üçüncü bir seçenek oluyor.

Hıristiyan Birlik Partileri’nin (CDU/CSU) seçimlerden birinci parti çıkması durumunda CDU/CSU, Yeşiller ve Liberaller, veya CDU/CSU, Yeşiller ve SPD ikinci alternatif olarak ortaya çıkıyor. Son olarak CDU/CSU’nun SPD ve Liberaller’le koalisyona gitme ihtimali üzerinde duruyor.

SPD’nin adayı Olaf Scholz

Sosyal Demokrat Parti (SPD), Almanya’nın en eski partilerinden Sosyal Demokratların sendika ve işçilere yakınlığı bugün de devam ediyor. 1890 yılının Ekim ayında kurulan partinin 419 bin 340 kayıtlı üyesi bulunuyor. SPD, 1969-1974 yılları arasında Başbakanlık yapan Willy Brandt, 1974 - 1982 yıllarında Başbakanlık yapan Helmut Schmidt, 1998 - 2005 yılları arasında ülkeyi yöneten Gerhard Schröder gibi isimlerin görev yaptığı bir parti olarak kayıtlarda yer edindi.

Partiler arasında ilk Başbakan adayını açıklayan SPD’nin adayı 62 yaşındaki Olaf Scholz oldu. Scholz, Merkel hükümetinin Başbakan Yardımcısı ve Maliye Bakanı olarak görev yapıyor. Scholz, SPD’li politikacı Britta Ernst ile evli ve eşi 2017’den beri Brandenburg eyaletinde Eğitim, Gençlik ve Spor Bakanı. Hamburg’un eski Belediye Başkanı olan Scholz, korona salgını sırasında iyi bir kriz yöneticisi olarak öne çıktı. 1975’ten beri parti üyesi olan Scholz’un siyasi çizgisi SPD’nin muhafazakar kanadında görülüyor.

CDU / CSU’nun adayı Armin Laschet

“Birlik” olarak anılan kardeş partiler CDU ve CSU, Almanya’nın en güçlü siyasi yapısına sahip. 26 Haziran 1945’te kurulan CDU/CSU’nun 544 bin 946 üyesi bulunuyor. Katolik sosyal doktrinine, muhafazakarlığa, kural ve yasalardan oluşan düzenleyici bir çerçevenin devlet tarafından sağlandığı serbest bir piyasa ekonomisinin savunuculuğuna dayanan partinin önemli isimleri arasında 1949 - 1963 yıllarında Başbakanlık yapan Konrad Adenauer, 1963 - 1966 yılları arasında Başbakanlık yapan Ludwig Erhard, 1966 - 1969 yılları arasında Başbakanlık yapan Kurt Georg Kiesinger, 1982 - 1998 yıllarında Başbakanlık yapan Helmut Kohl, 2005 - 2021 yılları arasında Başbakanlık yapan Almanya’nın ilk kadın Şansölyesi Angela Merkel yer alıyor.

Almanya’nın en büyük nüfuslu eyaleti olan Kuzey Ren-Vestfalya’nın Başbakanı olan Laschet, CDU ve CSU’nun adayı. CDU, Bavyera dışında tüm eyaletlerde, buna karşılık CSU da sadece Bavyera’da seçime giriyor. 59 yaşındaki Laschet, uzlaştırıcı ve dengeleyici bir politikacı olarak görülüyor. Madenci olan babası daha sonra da öğretmenlik yaparken, annesi ev hanımı. 3 çocuğu olan Laschet, politik çizgi itibariyle Angela Merkel gibi AB’yi merkeze alan bir yaklaşımı savunuyor. Laschet, 1999’dan 2005’e kadar Avrupa Parlamentosu üyeliği yaptı.

Yeşiller, Annalena Baerbock’u seçti

Federal Meclis’e ilk kez 1983 yılında giren Yeşiller, eski Federal Dışişleri Bakanı Joschka Fischer’in, Hessen Eyaleti Çevre Bakanı olmasıyla ilk defa 1985’te bir eyalet hükümetinde yer almış oldu. Eyalet yönetimi düzeyinde, Yeşiller şimdiye kadar AfD dışındaki tüm partilerle hükümet koalisyonları oluşturdu. Sol, orta merkez partisi olarak görülüyorlar.

Yeşiller’in adayı 41 yaşındaki Annalena Baerbock, 2013’ten beri Federal Meclisi üyesi. eski Schleswig-Holstein Çevre Bakanı Robert Habeck ile birlikte 2018’den beri Yeşiller’in önemli isimlerinden. Üç kız çocuğunun annesi Baerbock’ın eşi Daniel Holefleisch siyasi danışman. Yeşiller ilk kez Başbakanlık adayı çıkarırken, tüm partiler göz önüne alındığında Baerbock, Angela Merkel’den sonra Almanya tarihinde Başbakanlığa aday gösterilen ikinci kadın siyasetçi. Politik çizgisi itibariyle Yeşillerin ılımlı kanadında görülüyor.