Hamburg Manşet
Herkese merhaba. Bugün sizlere hakaret suçu hakkında bilgi vereceğim. Özellikle internet kullanımının artması ile beraber sosyal medya üzerinden işlenen hakaret suçlarında da artış gözlemleniyor.
Hakaret Türk ceza kanununun 125 ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir. Hakaret; bir kişiye sövmek suretiyle, bir fiili davranışla veyahut kişiye bir olgu isnat ederek, kişinin onur şeref ve saygınlığına saldırmaktır. Kişiyi rencide etmektir. Hakaret sonucunda kişinin mutlaka rencide olması gerekmez. Hakaretin; kişinin dış dünyada sahip olduğu ve ona atfedilen kimliğe ve dış dünyadan gördüğü saygıya zarar vermesi yeterlidir. Mağdur kendi içinde rencide olmamışsa bile sarf edilen sözün veya yapılan davranışın genel ahlak kurallarınca yanlış kabul edilmesi yeterlidir. Sözün ya da fiilin hakaret olup olmadığının tayini somut vakıaya göre; kime karşı yapıldığı ya da kim tarafından yapıldığına bakarak tayin edilir. Hakaret; sözlü, yazılı veya görüntülü araçlarla yapılabilir. Dolayısıyla sosyal medya aracılığıyla yapıldığında da hakaret sucuna vücut verebilir. Örneğin Youtube isimli paylaşım sitesinde yapılan haberin altına meçhul şüphelinin, ...kullanıcı adıyla adı geçen site üzerinden '' en ağır ceza şerefsizin oğluna'' şeklinde yaptığı yorumda Yargıtay tarafından hakaretin unsurlarını taşıdığı öngörülmüştür (Yargıtay 4. Ceza Dairesi 2021/16213 K.). Ayrıca yapılan bu davranışlar gıyapta olsa bile hakaret sayılır. Tanıklar ..., ... ve ...ın yanında müştekiyi kast ederek "seni buraya müdür yapan belediye başkanının a..na koyayım" şeklinde sözler söylemek suretiyle gıyapta hakaret suçunun oluşması için ihtilat unsurunu da içerecek şekilde konuşması Yargıtay tarafından hakaret sayılmıştır. Bir başka anlatımla en az üç kişinin hakareti öğrenmiş olması gerekiyor (Yargıtay 2. Ceza Dairesi 2021/20557 K.). Yapılan fiilin; hakaret olup olmadığı yapıldığı yer ve zamandaki örf adet ve genel ahlak kurallarına bakarak tayin edilir. Hakaret edilirken isim kullanılmamış olması da önemli değildir. İsmi açıkça belirtilmemiş ve üstü kapalı olsa bile belirli bir kişiye yönelik olduğu anlaşılıyorsa, hakaret edilmiş sayılır. "... Benim hayvanlarımdan kim rahatsız oldu, boynuzları bir yerine mi battı, beni kim şikayet ettiyse hayvanların boynuzu k...çına girsin, kim şikayet ettiyse lafım ona..." biçimindeki sözler de hakaret sayılmıştır (Yargıtay 18.Ceza Dairesi K. 2015/3572). Olanı söylemek de hakaret sayılır. Gözleri görmeyen birine kör, saçları olmayan birine kel demek gibi. Bu sözler tanımlamak için değil aşağılama amacı ile kullanılmış olmalıdır.
Mağdurun şahsının hakaret suçunda büyük önemi vardır. Medya kanallarıyla tanınan, halka mal olmuş kişilerde hakaretin sınırlarını biraz daha geniş tutmak gerekir. Kişinin şahsı değil icraatları söz konusu olduğunda da sınırları esnek tutmak gerekir.
Sitem içeren sözler ‘Böyle iş mi olur?’ ve Beddua sözleri ‘Allah belanı versin’ gibi sözler Yargıtay tarafından hakaret sayılmamıştır. ‘Lan’ ‘Len’ ‘Ulan’ gibi kaba sesleniş biçimleri (Yargıtay 2. Ceza Dairesi 2021/38 K) ve ‘Terbiyesiz, saygısız, zibidi’ gibi kelimeler de hakaret sayılmamıştır (Yargıtay 18. Ceza Dairesi K 2019/662). Bu tip kelimeler kaba ve nezaketsiz sayılır fakat hakaret suçunun unsurlarını oluşturmaz.
Basit hakaret suçunun cezası üç aydan iki yıla kadar hapis cezası veya adli para cezasıdır.
TCK md.125/3 fıkrasına göre Kamu görevlisine karşı görevinden dolayı, Dini, siyasi, sosyal, felsefi inanç, düşünce ve kanaatlerini açıklamasından, değiştirmesinden, yaymaya çalışmasından, mensup olduğu dinin emir ve yasaklarına uygun davranmasından dolayı, Kişinin mensup bulunduğu dine göre kutsal sayılan değerlerden bahisle işlenmesi halinde ise cezanın alt sınırı bir yıldan az olamaz. Bu haller nitelikli hakaret suçu sayılır. Hakaretin alenen işlenmesi durumunda ise verilecek ceza altıda biri oranında artırılır. Aleni şekilde olması için hakaretin belirsiz sayıda kişi tarafından duyulma olasılığının olması gerekir. Hakareti hiç kimse duymamışta olabilir. Burada cezalandırılan davranış birilerinin duyma olasılığıdır. Basın yayın organları alenidir.
TCK md.129’ a göre Hakaretlerin karşılıklı olması durumunda her iki tarafa ceza verilmeyebilir ya da verilen ceza düşürülebilir. Karşılıklı hakareti kimin başlattığının önemi yoktur. Hakaret suçunun kasten yaralama suçuna tepki olarak yapılması durumunda ise hiç ceza verilmez. Hakaret haksız fiile tepki olarak yapılırsa ceza üçte birine indirilebileceği gibi hiç ceza da verilmeyebilir.
TCK md.131’ e göre Hakaret suçunun kovuşturulması ve soruşturulması mağdurun şikayetine bağlıdır. Şikâyet altı ay içinde yapılmalıdır. Hakaret suçu uzlaştırmaya bağlı bir suçtur.
Özellikle yurtdışında yaşayanlar bazen sosyal medya üzerinden yazmış oldukları bazı hakaret içerikli sözlerden dolayı sorun yaşayabilmektedir. Tatil için gittiklerinde havalimanında ifadelerinin alınması için gözaltına alınabilmektedir. Bu durumda olan kişilerin savunmalarını avukat eşliğinde yapmaları kendi menfaatlerine olacaktır. Zira yanlış bir beyan durumunda iki yıla kadar ceza almaları söz konusu olabilmektedir. Daha ayrıntılı bilgi için YouTube kanalımdaki bilgilendirme videolarını izleyebilirsiniz.
Bir sonraki yazımızda görüşmek üzere.
Avukat Talha barut
Facebook: @avukatimiz
YouTube: @AvukatTalhaBarut
www.talhabarut.com
040 636 93 310